"Zagłada polskich jeńców wojennych przetrzymywanych w trzech obozach specjalnych NKWD: Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, była wydarzeniem, które nie miało precedensu w nowożytnych dziejach. Zrozumiałe skądinąd dążenie do wyjaśnienia genezy zbrodni, jej przebiegu, a także ustalenia miejsc pochówku zamordowanych usuwało los garstki ocalonych z zagłady katyńskiej na margines badań historycznych. Tym samym niejako w zawieszeniu pozostawało nader trudne, ale i kłopotliwe pytanie: co sprawiło, że spośród prawie 15 tysięcy polskich jeńców, którym nie było dane przeżyć wiosny 1940 roku, stalinowskie władze darowały życie niespełna 400 z nich, w tym 250 oficerom i podchorążym WP. Ocalałych z zagłady osadzono w Griazowcu i poddano wzmożonej indoktrynacji oraz agenturalnemu rozpracowaniu, by w ten sposób uczynić z nich narzędzie stalinowskiej polityki w sprawie polskiej. Tych, nielicznych zresztą oficerów, którzy podjęli współpracę z organami NKWD, spotkało potępienie ze strony patriotycznie nastawionej jenieckiej większości, wiernej żołnierskiej przysiędze i legalnym władzom polskim na obczyźnie".

Zbiór korespondencji wytworzonej i wysłanej przez ofiary Zbrodni Katyńskiej. Prezentowana kolekcja składa się z listów i kart pocztowych adresowanych głównie do rodzin, przyjaciół i znajomych. Kilka z nich to przesyłki wytworzone w pierwszych dniach II wojny światowej. Zasadniczą część zbioru stanowi korespondencja wysłana z sowieckich obozów jenieckich pomiędzy 20 listopada 1939 r. a początkiem kwietnia 1940 r. Publikacja prezentuje źródła stosunkowo rzadko wykorzystywane w badaniach Zbrodni Katyńskiej. Powodem jest głównie niewielka liczba zachowanych zabytków oraz ich rozproszenie. Większość prezentowanej korespondencji pochodzi bowiem z prywatnych archiwów rodzin ofiar. Bardzo osobista treść listów rzuca zupełnie nowe światło na zbrodnię oraz ofiary. Dostrzegamy ludzi z ich systemem wartości, ideałami, troskami, uczuciami, lękiem o najbliższych i o losy Ojczyzny. Z listów wyłania się również obraz warunków panujących w obozach jenieckich oraz wizerunek osadzonych - ich nastroje, postawy, zachowania. Dostrzegamy dowody działań służb sowieckich, próby oddziaływania na jeńców oraz na ich rodziny. Korespondencja, w połączeniu z innymi źródłami, daje pełniejszy obraz losów polskich jeńców wojennych w trwającym ponad pół roku okresie niewoli sowieckiej - od pojmania we wrześniu 1939 r. do egzekucji w kwietniu i maju 1940 r.